فهرست کتاب
به نام خداوند هم راه و هم دل
مقدمه
در تاریخچه کوچینگ ذکرشده که نام کوچ از کالسکه‌های انگلیسی که اساتید حق‌التدریسی را برای تدریس به دانش آموزان و دانشجویان از یک‌خانه به یک‌خانه دیگری می‌بردند، گرفته‌شده است.
کالسکه فقط فرد را جابجا می‌کرد و نقشی در عملکرد استاد و شاگرد نداشت ولی مدرس را از مکانی به مکان دیگر همراهی کرده و زمینه رشد، پیشرفت، حل مشکلات و پاسخ سؤالات دانش آموزان را تسهیل می‌کرد.
درواقع آن‌ها را از حال به آینده می‌برد و در این حرکت تغییر و تحول و رشد اتفاق می‌افتاد.
در رویکرد کوچینگ هر فرد بهترین متخصص زندگی خودش است و پاسخ سؤال در نزد او است. فرد بر مسئله و محیط احاطه دارد و فقط نمی‌داند که چگونه به سرنخ حل مسئله برسد. زیرا مشکل مانند کلافی به‌هم‌ریخته در ذهنش می‌چرخد. کوچ در کنار فرد قرار می‌گیرد و همراه، همیار و تسهیلگری است که به او کمک می‌کند سرنخ این کلاف را در ذهن خود پیداکرده و مسیرهای حل مسئله را مشاهده نماید.
کوچینگ بر پایه روانشناسی مثبت‌گرا بناشده و با تقویت نقاط قوت، به فرد انرژی و انگیزه لازم را برای حل مشکل می‌دهد.
كوچينگ: آموزش، مشاور، درمانگری، مربیگری یا منتورينگ نيست. بلكه تكنيك و ابزار جديد است كه خلاء علوم فوق براي حل مشکلات فردي، شغلي و اجتماعي را پر می‌کند. فرصتی منحصربه‌فرد برای تمرکز و حرکت کردن در جهت اهداف شخصی، سازمانی و حرفه‌ای از طریق کشف ایده‌ها در گفتگویی شفاف.
در جلسات كوچينگ شما نسب به خود و مسير زندگی‌تان شناخت و تسلط پيدا می‌کنید و نتيجه اين جلسات: خودشناسي، توانمندسازي فردي، برنامه‌ریزی، مديريت بر خود، مديريت زمان، اقدام براي تغيير، حركت براي رشد، افزایش شادي و انرژي دروني و ….. است.
كوچینگ در همسوسازي اهداف تيمي، ارزش‌های سازماني، حل تعارضات، بهبود ارتباطات سازماني و…. هم كمك مفید و مؤثری می‌کند.
كوچ با ابزارهایی مانند گوش دادن فعال به گفته‌ها و ناگفته‌های کوچی، با پرسش‌هایی هوشمندانه، توانایی‌های او را شکوفا می‌سازد و با يك بازخورد مؤثر نكات مفيدی برای تغيير و حل مسئله را بيان می‌كند تا فرد بتواند خودش براي يك انتخاب جديد تصميم بگيرد.
کوچ بر زمان حال تمرکز دارد و به مراجع کمک می‌کند به سمت آینده حرکت کند. با گذشته کاری ندارد مگر اینکه بازگشت و مرور کوتاهی برگذشته به او کمک کند که نسبت به مسئله شناخت و آگاهی پیداکرده و برای آینده برنامه‌ریزی کند.
کوچ همانند یک آینه روبروی شما می‌ایستد تا خود واقعی‌تان را ببینید و تصمیماتی که می‌گیرید و تأثیر انتخاب‌هایتان در حال و آینده را نظاره‌گر باشید. یک حامی همدل و قابل‌اعتماد که می‌توانید رازهای درونتان را به او بگویید بدون آنکه قضاوت شوید. از بیرون به شما می‌نگرد و از زاویه دید دیگری مسئله‌هایی که همانند کلافی سردرگم در ذهن شما می‌چرخد را می‌بینند و سرنخ حل مشکلات را با گوش دادن و سؤال پرسیدن پیداکرده و کمکتان می‌کند که خودتان مسیری نو با نگرشی جدید، انگیزه بیشتر و احساسی توانمند بیافرینید.
کوچ همانند یک‌چشم سوم از بالای میدان مسابقه زندگی به موضوعاتی که در طول روز با آن درگیر هستید نگاه می‌کند و بازخوردی به شما می‌دهد که مسیرتان را با هدف‌گذاری و برنامه‌ریزی جدید تغییر دهید و تحول درونی‌تان را با شادی نظاره‌گر باشید.
کوچ یک همراه، همیار، تسهیلگر و کاتالیزوری است که هست و نیست.
تعریف کوچینگ
طبق تعریف فدراسیون بین‌المللی کوچینگ ICF
«کوچینگ همکاری و مشارکت بین کوچ و کوچی است؛ که در طی آن، کوچی با استفاده از تفکر عمیق و خلاقیت خود، توانایی‌های شخصی و حرفه‌ای خود را افزایش می‌دهد»
کوچینگ هنر بهسازی عملکرد انسان‌ها است و جلسه کوچينگ رابطه مشاركتي، حمايتي، تشویقی و دوطرفه بين كوچ و كوچي است.
کوچ کیست؟
فردی است که به خدمت گذاری و حل مشکلات مردم علاقه دارد. با حضور و تمرکز کامل در جلسه کوچینگ حاضرشده و با ذهنی بدون قضاوت نسبت به مسئله‌هایی که در جلسه مطرح می‌شود همراه با همدلی، اعتمادسازی و ایجاد احساس امنیت در کوچی، زمینه ای فراهم می کند که او به‌راحتی در مورد موضوعی که فکرش را مشغول کرده صحبت کند، در طول جلسه کوچینگ به آگاهی، شناخت، توانمندی و انگیزه درونی برسد و درنهایت برای رسیدن به هدف خود برنامه‌ریزی زمان‌بندی و اقدام کند.
او متعهد به کمک و موفق ساختن می‌باشد. فردی عمل‌گرا که تا وقتی مشکل کوچی حل نشود، او را رها نمی‌کند. باعث می‌شود فرد ارزش‌ها، باورها و اهدافش را بشناسد، آن‌ها را اولویت‌بندی کند و پس از شناخت خود، برای برنامه‌ریزی اقدام نماید، تأثیر این تغییر و رشد را بر روی زندگی شخصی خود لمس نماید.
کوچی کیست؟
فردی است که برای حل مشکل یا برنامه‌ریزی و اقدام مثبت برای آینده به کوچ مراجعه می‌کند و در جلسه خصوصی کوچینگ شرکت می‌کند.
حوزه عمل کوچینگ
بسیار گسترده است و محدودیتی ندارد. افراد در تمام سنین، تحصیلات، مشاغل، پست‌ها و اصناف کاری می‌توانند از کوچینگ استفاده کنند.
تأثیر فرایند کوچینگ چیست؟
فرایند کوچینگ خلاء بین وضعیت موجود و وضعیت مطلوب را پر کرده و کوچی را برای رسیدن به وضعیت ایده‌آل آماده می‌سازد.
مزایای کوچینگ
برخی از مزایای تکنیک کوچینگ بعد از برگزاری جلسات فردی، عبارت است از:
| · افزایش اعتماد بنفش
· افزایش احساس توانمندی · افزایش توانایی هدف‌گذاری · افزایش توانایی برنامه‌ریزی · افزایش توانایی حل مسئله · افزایش توانایی تغییر دیدگاه · افزایش توانایی مدیریت برخود · افزایش توانایی مدیریت زمان · افزایش توانایی مدیریت و سرپرستی · افزایش خودشناسی و خودآگاهی · افزایش مسئولیت‌پذیری در زندگی خود · افزایش یادگیری · ایجاد احساس درونی مثبت · شناخت نقاط قوت و نقاط ضعف · افزایش تعادل کار وزندگی · توانایی مدیریت استرس · توانایی مدیریت برخود · توانایی تسلط بر زندگی فردی · توسعه مهارت‌ها و قابلیت‌های فردی · ایجاد احساس درونی آرامش و مفید بودن · تسهیل کارایی و توسعه فردی
|
· حرکت از وضعیت اکنون به وضعیت مطلوب
· شناخت بر توانمندی‌ها و مهارت‌های فردی · توانایی شناخت ناخودآگاه · فراهم آمدن فرصتی برای بهبود و تغییر · کمک به یافتن بهترین راه‌حل برای حل مسئله · تصمیم‌گیری درست و مؤثر · بهبود ارتباطات مؤثر · پیشرفت شغلی و توسعه مهارت‌ها · ارائه بهترین شیوه حل مسئله توسط خود فرد · ترسیم چشم‌انداز برای آینده · مواجه‌شدن با گره‌های کور گذشته · باز شدن گره‌های ذهنی · مواجه‌شدن با باورهای منفی درونی · نترسیدن از مواجه‌شدن با حوادث درگذشته · رویایی با چالش‌ها و ترس‌ها · به دست آوردن انگیزه برای رسیدن به اهداف · فعال شدن نیم‌کره راست و بخش منطقی مغز · توانایی درک مطالب و مسائل با تغییر زاویه دید · هدفمند زندگی کردن · ترسیم چشم‌انداز برای زندگی · پیدا کردن معنای زندگی و رسالت فردی
|
معایب کوچینگ
کوچینگ یک تکنیک است که سه ابزار مهم دارد و اگر در جای مناسب و برای فرد مناسب استفاده شود بسیار مفید است. اما کوچینگ معجزه نمی‌کند و تغییر و رشد به خود کوچی و همراهی او با کوچ در جلسات بستگی دارد. بنابراین تکنیک کوچینگ معایبی ندارد بلکه اگر برای فرد مناسب و در زمان مناسب استفاده نشود، مفید نخواهد بود و اگر کوچ مهارت لازم برای اجرای جلسه کوچینگ را نداشته باشد ممکن است به روان کوچی صدمه بزند.
همچنین در نظر داشته باشید که تکنیک کوچینگ برای افراد سالم که می‌خواهند حرکت مثبت رو به‌جلو داشته باشند، مفید و مؤثر است و افرادیکه بیماری روانی یا مشکلات حادی در زندگی شخصی خود دارند نمی‌توانند از این تکنیک استفاده کنند و حتماً باید به روانشناس درمانگر مراجعه کنند. زیرا کوچ تخصص روان‌شناختی ندارد و نباید وارد حریم شخصی و شخصیتی فرد شده و درگذشته فرد کندوکاو نماید.
هدف کوچینگ
توانمندسازی افراد در جهتی است که بتوانند برای مشکلاتشان راه‌حل پیدا کنند. بدین‌صورت که فرد در جلسه کوچینگ خودش را می‌شناسد، بر توانایی‌هایش واقف می‌شود، نسبت به خود و شرایط محیط آگاه می‌گردد و انگیزه پیدا می‌کند که خودش مسئله را حل کرده و برای اهداف آینده برنامه‌ریزی و اقدام کند.
هدف اصلی جلسه کوچینگ این است که بدانیم کوچی سعی در به دست آوردن چه چیزی دارد، نیاز و خواسته‌اش چیست و کوچ چگونه می‌تواند در این راه به او کمک کند تا با افزایش توانایی، اعتمادبه‌نفس و انگیزه به هدفش برسد.
کوچینگ چه تخصصی نیست و کوچ چه‌کارهایی انجام نمی‌دهد؟
-کوچینگ، روانشناسی، مشاور، آموزش، مربیگری و منتورینگ نیست و کوچ همانند یک ریش‌سفید و کدخدا واسطه حل مشکلات مردم نمی‌باشد.
-کوچ راهنمایی نمی کند، توصیه نمی‌کند، هدایت نمی‌کند، کنترل نمی کند، چک لیست و مدل نمی دهد، تست نمی گیرد و از تجربه خودش در اختیار کوچی نمی‌گذارد و او را مجبور نمی کند که از روش و مسیر خاصی مشکلش را حل کند یا برای مساله راه حل پیدا کند.
-کوچ همانند یک روانشناس از تیوری یا سبک خاصی برای درمان بیمار استفاده نمی کند.
-کوچ نمی‌تواند مانند روانشناس درمانگر وارد حیطه گذشته و شخصیتی فرد شده و بیمار را درمان کند.
-کوچ نمی‌تواند مانند مشاور مدیریت به کوچی برنامه کاری، استاندارد و چک‌لیست بدهد، او را هدایت یا کنترل کند و برایش تصمیم بگیرد، مجبورش کند یا فرد را متقاعد کند که کاری را انجام داده یا تصمیمی برای صلاح خودش بگیرد.
-کوچ مانند مربی از تکنیک آموزش برای حل مسئله کمک نمی‌گیرد و از مراجع حمایت نمی‌کند.
-کوچ مانند منتور گزارش نمی دهد و از همه تکنیک های عارضه‌یابی، مشاور و آموزش برای کمک به کوچی استفاده نمی‌کند.
-کوچینگ یک تکنیک متفاوت است و خط قرمزهایی دارد و همین استانداردها و ابزارهای خاص آن را از سایر تکنیک‌ها متمایز می‌سازد.
کوچ مشاور یا مدرس، مربی یا منتور نیست و همانند آن‌ها به مراجع آموزش نمی‌دهد بلکه به کوچی کمک می‌کند با تفکر عمیق، از دانسته‌های خودش نهایت استفاده را بکند.
تفاوت کوچینگ با سایر تکنیک‌ها:
در زیر نام تکنیک‌ها و تفاوت آن‌ها به تفکیک ذکرشده است:
آموزش
فردی که از تکنیک آموزش استفاده می‌کند مدرس نام دارد.
در تکنیک آموزش مدرس تدریس می‌کند و دانشجویان گوش می‌کنند. ارتباط یک‌طرفه است. تأثیر آموزش بر یادگیری کوتاه‌مدت می‌باشد.
مشاور روانشناس
فردی که از تکنیک روانشناسی استفاده می‌کند، مشاور روانشناس نام دارد.
در جلسه روانشناسی، مراجعه‌کننده در مورد مشکلات خود صحبت می‌کند و روانشناس با استفاده از تخصص و تجربه خود به او توصیه می‌کند، راه‌حل می‌دهد. روانشناس به گذشته فرد توجه دارد، وارد حیطه شخصیت و آسیب‌های روانی مراجعه‌کننده می‌شود، نقاط ضعف و خلاءها را بررسی می‌کند، تلاش می‌کند با بررسی خاطرات گذشته، مسئله‌هایی که روان مراجعه‌کننده را آزار داده پیداکرده و با ارائه راه‌حل و با استفاده از تئوری‌ها، مکاتب مختلف و تکنیک‌های روان‌درمانی مانند ACT ، CBT و …… به درمان بیمار و حل مشکل مراجع کمک کند.
درمانگری
فردی که از تکنیک روانکاوی استفاده می‌کند، روانشناس درمانگر نام دارد. در جلسه روان‌درمانی یا روانکاوی، بیمار، از خاطرات منفی و تجربیات آزاردهنده گذشته خود صحبت می‌کند و درمانگر با استفاده از تکنیک‌های روانکاوی و در شرایط خاص به درمان بیماری او کمک می‌کند.
مشاور مدیریت
فردی که از تکنیک مشاور مدیریت استفاده می‌کند، مشاور مدیریت نام دارد.
مشاور مدیریت از مدل‌ها و برنامه‌های آماده یا طراحی‌شده مخصوص سازمان یا بومی‌شده برای حل مشکلات سازمانی استفاده می‌کند. او کارکنان سازمان را به سمت استانداردها، مدل‌ها و الگوها هدایت کرده و راه‌حل مناسبی را طبق تخصص و تجربه خود توصیه می‌کند.
کوچینگ
فردی که از تکنیک کوچینگ استفاده می‌کند کوچ نام دارد.
در کوچینگ فقط از سه ابزار گوش کردن، سؤال پرسیدن و بازخورد استفاده می‌شود.
کوچ با افرادی که ازنظر روانی سالم هستند کار می‌کند و اعتقاد دارد پاسخ نزد کوچی است. بنابراین او با استفاده از ابزارهای کوچینگ کمک می کند که خود مراجع به آگاهی، توانمند سازی و انگیزه در جهت پیدا کردن راهکار برسد.
مربیگری
فردی که از تکنیک مربیگری استفاده می‌کند مربی نام دارد و مربی گری مجموعه ای از تکنیک‌ها شامل آموزش، مشاور وکوچینگ می‌باشد.
مربی فردی بسیار حامی است که در جای مناسب از تکنیک مناسب استفاده می کند و ممکن است سابقه کار کمی داشته باشد ولیکن به تکنیک ها مسلط است. مربی همراه و هم قدم با مراجع در طول مسیر گام بر میدارد و به اوکمک می کند که به هدفش برسد.
منتورینگ
فردی که از تکنیک منتورینگ استفاده می‌کند منتور نام دارد.
منتورینگ مجموعه ای از تکنیک‌ها شامل: عارضه‌یابی، گزارش‌نویسی، مشاور، آموزش، روانشناسی وکوچینگ می‌باشد.
منتور فردی متخصص و حرفه‌ای در یک رشته خاص است که دانش عمومی و تخصصی ، مهارت، تجربه و بیش از ده سال سابقه کار در آن رشته تخصصی و حرفه را دارد و بخاطر داشتن سابقه کار و مهارت بالا دقیقا می داند که در هر شرایط و زمانی متناسب با حال مراجع از کدام تکنیک برای حل مشکل اواستفاده کند.
منتور در ابتدای شروع کار گزارش عارضه یابی از وضعیت موجود مراجع تهیه می کند و در پایان کار گزارش پیشرفت به مراجع ارایه می دهد.
آیا کسی که سابقه کار در زمینه مدیریت یا مشاور دارد هم کوچ محسوب می‌شود؟
فرد حتماً براي استفاده از اين مهارت بايد تحصيلات آموزشگاهی و مدرک كوچينگ داشته باشد و پيشينه فرد به‌عنوان استاد، مدير یا مشاور او را به يك كوچ تبديل نمی‌کند. از كوچ خود بخواهيد مدرك تحصيلي خودش را به شما نشان دهد. آگاهی شما باعث می‌شود که دیگران نتوانند از شما سو استفاده نمایند.
