بیکاری و اشتغال یک مقولهی بسیار مهم در هر کشور است. کشورها برای مقابله با بیکاری برنامه های مختلفی را تدوین و اجرا می کنند. برنامه های تدوین شده در کشورهای مختلف از نظر زمانی بصورت بلند مدت، میان مدت و کوتاه مدت قابل تقسیم هستند. برنامههای بلند مدت عموماً به رشد اقتصادی مرتبط میباشند و بیشتر صنایع بزرگ و متوسط را شامل میگردند، البته بسته به نوع سیاستهای بازار سرمایه، پولی و مالی کشورها اتخاذ میگردند . این برنامهها زمان بر و اثرات آن نیز بلند مدت می باشد. از مشخصه های مهم این نوع برنامه ریزی علاوه بر زمانبر و سرمایه بر بودن، همچنین بالا بودن سرانه سرمایه گذاری برای اشتغالزایی آن میباشد. یک نوع دیگر از سیاست های اشتغالزایی دولتها برای مقابله با بیکاری، حمایت از طرحهای کوچک و زودبازده است که بر خلاف صنایع بزرگ زمانبر نبوده و سرانه اشتغال آن نیز پائین می باشد، ضمن اینکه انعطاف پذیری بیشتری در مواقع بحران اقتصادی دارند.
کشورهایی نظیر چین، هندوستان و اکثر کشورهای در حال توسعه که دارای جمعیت بالا با هرم سنی جوان هستند این نوع سیاستها را برمیگزینند.
«خوداشتغالی» که در گروه طرح های کوچک و زودبازده است برای این کشورها مناسب می باشد. خوداشتغالی در اکثرکشورها بعنوان گروه شغلی مهم بخصوص در مواقع «رکود اقتصادی» محسوب می گردد . بطوریکه در فصول بعدی ملاحظه می کنید در اکثر کشورهای اروپایی تا 15درصد اشتغال کل مربوط به گروه خود اشتغالی می باشد و براساس تحقیقات انجام شده این نرخ در مواقع رکود اقتصادی با رشد بیشتری روبرو شده است .
در ایران از دیرباز خوداشتغالی (یعنی کار برای خود) رواج داشته و براساس آمار سرشماری مرکز آمار ایران از سال 1335 تا 1395 نرخ اشتغال و خوداشتغالی به نسبت کل بین 27 تا 33 درصد متغیر بوده است . در چند دهه اخیر سیاست های حمایت از خوداشتغالی در ایران نیز در دستور کار دولت ها قرار گرفته شده است. در قبل از انقلاب ایجاد صندوقهای حرفه آموزی و در بعد از انقلاب ایجاد مجتمع های آموزش و اشتغال، طرح ضربتی اشتغال و … در دستور کار دولتها قرار گرفته است.
این سیاست ها هر چند دارای نقاط ضعف از جمله انتخاب نادرست طرحها و عدم نظارت صحیح است، لیکن بصورت موقت تا حدودی توانسته از بحرانهای بیکاری جلوگیری نماید.
در ایران با توجه به هرم سنی جوان و همچنین ورود انبوه جوانان و فارغ التحصیلان دانشگاهی به بازار کار؛ دولت و وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، از طریق حمایت های مالی و توانمندسازی (با ایجاد کارگروه حمایت از مشاغل کوچک و روستائی ) زمینه های مناسبی برای شروع فعالیتهای اقتصادی برای خوداشتغالان فراهم نموده است . در این نوشته سعی شده است ضمن آشنا نمودن کارجویان و کارآفرینان با واژه ها و مفاهیم علمی خوداشتغالی، نقشهی راهی برای شروع یک کسب و کار در اختیار آنان قرار گیرد.
برگرفته از سایت ایسنا