روش‌ها و مهارت‌های سوال پرسیدن
جمع آوری اطلاعات یک فعالیت انسانی بنیادی است. ما از اطلاعات برای یادگیری، کمک برای حل مشکلات، کمک برای فرآیندهای تصمیم گیری و درک روشن تر یکدیگر استفاده می کنیم.
پرسش، کلیدی برای به دست آوردن اطلاعات بیشتر بوده و بدون آن ارتباطات بین فردی می تواند با شکست مواجه شود. همچنین برای برقراری یک ارتباط موفقیت آمیز اساسی می‌باشد. همه‌ی ما وقتی که در یک تعامل وارد می‌شویم سوال می‌پرسیم و مورد پرسش قرار می‌گیریم.
روش‌ها و مهارت‌های سوال پرسیدن کدامند؟
غالباْ، سوال پرسیدن و جواب دادن به نظر ما بسیار جذاب و سرگرم کننده می‌آید. سیاستمداران، خبرنگاران، شخصیت‌های مشهور و کارآفرینان اغلب موفقیت‌هایشان، بر پایه‌ی مهارت‌های سوال پرسیدنشان است. یعنی پرسیدن سوال درست در زمان مناسب و همچنین به طور مناسب پاسخ دادن (یا ندادن).
گرچه، سوال‌ها معمولاْ به صورت کلامی پرسیده می‌شوند، اما می‌توانند به صورت غیرکلامی نیز باشند. به عنوان مثال، بالا بردن ابرو می‌تواند به این معنا باشد: ” آیا مطمئن هستی؟”. حالت‌های چهره می‌توانند همه‌ی انواع سوالات نامحسوس را در زمان‌های مختلف و زمینه‌های متفاوت بپرسند.
چرا سوال می‌پرسیم؟
اگرچه، لیست زیر کامل و دقیق نمی‌باشد، اما دلایل اصلی پرسیدن سوال در موقعیت‌های متداول را تعیین می‌کند.
- برای به دست آوردن اطلاعات:
کاربرد اصلی یک سوال به دست آوردن اطلاعات می‌باشد. ‘ ساعت چند است؟’
- برای کمک به حفظ کنترل یک گفت‌وگو
تا زمانی که شما در حال سوال پرسیدن هستید، کنترل گفت‌وگو را در دست دارید. افراد با اعتماد به نفس که در تلاش برای به دست آوردن اطلاعات مورد نیاز خود از طریق سوال پرسیدن هستند، بیشتر احتمال دارد که کنترل گفت‌وگو را در دست بگیرند.
- ابراز علاقه به شخص دیگر
سوال پرسیدن به ما اجازه می‌دهد تا بیشتر در مورد پاسخ دهنده بدانیم، این امر می‌تواند زمانی که در تلاش برای ایجاد توافق و نشان دادن همدلی یا به طور ساده‌تر رسیدن به شناختی بهتر از شخص مقابل هستیم، مفید واقع شود.
- برای شفاف‌سازی یک نکته
پرسش‌ها به طور متداول در یک ارتباط به منظور شفاف سازی چیزی که گوینده بیان کرده است، استفاده می‌شوند؛ زیرا شفاف سازی برای کاهش سوءتفاهم و بنابراین برقراری ارتباط موثرتر ضروری می‌باشد.
- برای کشف خصوصیات شخصیتی و یا مشکلاتی که افراد دیگر ممکن است داشته باشند
پرسش‌ها به منظور کشف احساسات، باورها، عقاید، ایده‌ها و نگرش‌های فردی که مورد پرسش قرار گرفته است، به کار می‌روند. آنها همچنین می‌توانند برای درک بهتر مشکلاتی که ممکن است شخص دیگری تجربه کند، استفاده شوند. برای مثال، یک پزشک که درحال تلاش برای تشخیص مشکل یک بیمار است.
- برای محک زدن دانش
پرسش‌ها در تمام انواع موقعیت‌های امتحان و آزمون برای اطمینان از دانش پاسخ دهنده، به کار می‌روند. برای مثال؛ ” پایتخت فرانسه کجاست؟”.
- برای تشویق به تفکر بیشتر
پرسش‌ها ممکن است به منظور تشویق مردم برای عمیق‌تر فکر کردن درمورد مسائل، استفاده شوند. همچنین می‌توانند طوری بیان شوند که مردم را به فکر کردن در مورد یک موضوع، از راهی جدید، وادار کنند. ” چرا فکر می‌کنید که پاریس پایتخت فرانسه است؟”.
- در محیط‌های گروهی
سوال پرسیدن در محیط‌های گروهی به دلایل زیادی می‌تواند بسیار مفید باشد، برای درگیر کردن همه اعضای گروه، برای تشویق بیشتر به بحث درباره‌ی یک موضوع، برای حفظ توجه با پرسیدن سوال بدون اطلاع قبلی. این مثال‌ها می توانند مثالی از یک کلاس درس باشند.
چگونه سوال بپرسیم؟
برای یک ارتباط برقرار کننده‌ی موثر بودن، نیاز داریم که چیزهای زیادی درباره‌ی چگونگی سوال پرسیدن بدانیم. زمانیکه هدف از پرسش تعیین شد، باید تعدادی سوال از خودتان بپرسید:
- چه نوع پرسشی باید پرسیده شود – صفحه ما با عنوان: انواع پرسش را ببینید.
- این پرسش برای شخص/گروه مناسب است؟
- اکنون زمان مناسبی برای پرسیدن سوال است؟
- انتظار دارم که پاسخ دهنده چه پاسخی بدهد؟
در زمان واقعی پرسیدن سوال، خصوصا در محیط‌های رسمی‌تر، تعدادی از روش‌هایی که باید مورد توجه قرار بگیرند به قرار زیر هستند:
ساختاریافته بودن
در شرایط خاص، برای مثال درصورتی‌که وظیفه‌ی هدایت یک پروژه‌ی تحقیقاتی را بر عهده دارید یا در حرفه‌ای کار می‌کنید که نیاز به ثبت اطلاعات دارد، ممکن است لازم باشد تعداد زیادی سؤال بپرسید.
در چنین مواردی، معمولاً بهتر است که پاسخ‌دهنده را قبل از شروع کار، با ارائه‌ی اطلاعات و استدلال خود از انگیزه‌ای که از پرسش سؤالات دارید، مطلع سازید. با انجام این کار، پاسخ‌دهنده در برابر سؤالات صریح‌تر بوده و متوجه خواهد شد که چرا شما او را برای پرسیدن سؤالات، انتخاب کرده‌اید.
همچنین آنها می‌دانند و می‌توانند نوع سؤالاتی را که احتمال دارد مطرح بشوند را بپذیرند، برای مثال، ” به‌منظور کمک به شما مبنی بر درخواست حق بیمه‌تان لازم است که سؤالاتی درباره‌ی خودروی شما، سلامتی‌شما و شرایطی که منجر به تصادف شد، بپرسم”.
در اکثر موارد، درصورتی‌که ساختاری برای تبادل اطلاعات وجود داشته باشد، تعامل بین پرسشگر و پاسخ‌دهنده بدون مشکل انجام خواهد شد.
از سکوت استفاده کنید
استفاده از سکوت یک راه قدرتمند برای ارائه‌ی سؤالات است.
همان‌گونه که در سایر تعاملات بین فردی، مکث در صحبت کردن می‌تواند به اهمیت موضوع کمک کرده و به همه‌ی افراد شرکت‌کننده در تعامل، چند لحظه فرصت برای جمع‌بندی افکارشان قبل از ادامه‌ی کار بدهد.
یک مکث حداقل سه‌ثانیه‌ای قبل از یک سؤال، می‌تواند به تأکید بر اهمیت چیزی که پرسیده می‌شود، کمک نماید. یک مکث سه‌ثانیه‌ای درست بعد از یک سؤال نیز، می‌تواند سودمند باشد، این کار از پرسیدن بلافاصله‌ی سؤال بعدی توسط پرسشگر، جلوگیری کرده و به پاسخ‌دهنده نشان می‌دهد که یک پاسخ موردنیاز است.
مکث دوباره بعد از یک پاسخ اولیه، می‌تواند پاسخ‌دهنده را تشویق به ادامه‌ی پاسخ با جزئیات بیشتر کند. ثابت شده است که مکث‌های کمتر از سه ثانیه کمتر مؤثر خواهند بود.
تشویق به مشارکت
در محیط‌های گروهی، رهبران گروه‌ها اغلب تمایل دارند که تا حد ممکن افراد بیشتری در بحث شرکت کنند.
این موضوع تا اندازه‌ای می‌تواند با پرسیدن سؤال‌هایی از تک‌تک اعضای گروه، محقق شود.
یک راهی که می‌تواند مزایای این روش را به حداکثر برساند، این است که به‌جای پرسش از یک عضو فعال گروه، سؤال را از فردی که کمتر فعال است یا تا زمانی که مستقیماً مورد پرسش قرار نگرفته باشد تمایل به فعالیت ندارد، بپرسیم. در چنین موقعیت‌هایی باید مراقب بود، زیرا برخی از افراد صحبت کردن در محیط‌های گروهی را بسیار استرس‌آور می‌دانند که می‌تواند به‌راحتی باعث احساس خجالت و ناراحتی آنها گردد.
اعضای ساکت‌تر گروه را به مشارکت تشویق کنید، اما آنها مجبور ننمایید.
روش‌ها و مهارت‌های سوال پرسیدن بایست دقیقا مورد توجه شما قرار گیرند از آنجا که هر دانش و مهارتی که به توسعه هنر سوال پرسیدن شما کمک کند قطعا یکی از المان‌های مهم توسعه فردی در مجموعه مهارت‌های ارتباطی به شمار می‌رود.
برگزفته از سایت بهبود فردی
