عامل بودن یعنی رفتار ما کنش تصمیمهای ماست، نه زاییده اوضاع و شرایط ما. در نتیجه این قدرت راداریم که احساسها تابع ارزشها باشند و نه شرایط محیطی.
عامل بودن یعنی مسئولیت خود را به عهده گرفتن، ملامت نکردن اوضاع و شرایط یا اشخاص، یا ای بهانه که رفتارتان حاصل شرطی شدن شماست. ضد”عامل بودن” یعنی واکنشی بودن.
افراد عامل توانایی پاسخگویی به شرایط محیطی خود را دارند. و پاسخ و واکنش خود به محرکها را خود انتخاب می کنند. در نتیجه رفتارشان حاصل تصمیم و انتخاب آگاهانه خودشان و مبتنی بر ارزشهاست. نه ثمره اوضاع و شرایط آنها، که واکنشی مبتنی بر احساس است.
افراد واکنشی شرطی شده اند که نسبت به محرک، واکنش ویژه ای نشان بدهند. کلامشان نشان می دهد که می خواهند از زیر بار مسئولیت شانه خالی کنند. کسی که خود را مسئول نداند، طبیعتا اوضاع و شرایطی را به وجود میاورد که از باور او حمایت م یکند.
اما افراد عامل، پاسخ خود را نسبت به محرک انتخاب می کنند و آگاهانه به این امر می پردازند.
اگر شخصی نتواند صادقانه به خود بگوید: آنچه امروز هستم دلیل انتخابهای دیروز من است. این را نیز نمی تواند بگوید که : و اکنون نیز دیگر گونه انتخاب می کنم.
هیچ چیز الهام بخش تر و هیجان انگیز تر از این نیست که بدانیم به رغم هر آنچه برایمان رخ دهد، می توانیم پاسخ یا واکنش خویش را انتخاب کنیم. زیرا میان محرک و واکنش اندک فاصله یا زمانی وجود دارد.
اختیار زاییده اوضاع و شرایط است. حال آنکه آزادی زاییده درون انسان است. اختیار یعنی انتخاب میان اوضاع و شرایط گوناگون محیط و آزادی یعنی قدرت درون برای بکار گرفتن آن انتخابها و راهها.